E-imza çıkmazı

Beliz KUDAT

Beliz Kudat / Levent Uyanıker

E-imza yasasının yürürlüğe girmesi, ardından da e-imza sertifika sağlayıcı kurumların lisanslarını almalarıyla canlanması beklenen pazar, henüz bekleneni vermedi. E-dönüşüm altyapılarını geliştirmeyen kamu kurumlarının e-imza sertifikalarını alamadıkları öğrenildi. Diğer yandan Telekomünikasyon Kurumu (TK) özel sektör, özellikle de bankaların e-imza uygulamasına geçmekte geç kaldığını iddia ediyor.

Ancak uzmanlar, e-imza yasasındaki kimi maddelerin, hukuki olarak bankaların uygulamaya geçmesini zorlaştırdığını, buna rağmen bankaların e-imza çalışmalarına başladığını kaydettiler.

60 kamu kuruluşundan 10'u e-imza aldı

TK Başkan Yardımcısı Doç.Dr. Mustafa Alkan, kamu kurumlarının e-dönüşüme geçemediklerinden dolayı e-imza sertifikasyonu alamadıklarını açıkladı. Alkan, altyapı dönüşüm çalışmalarını tamamlamayan kurumların panik içinde Kamu Sertifikasyon Merkezi olan TÜBİTAK Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü'ne (UEKAE) başvurduklarını söyledi. UEKAE'nın kurumlara e-imzaya yönelik hazırladıkları yazılımı yüklemeleri için öncelikle kurumun e-dönüşüm altyapısını tamamlaması gerektiğini bildirdiğini kaydeden Alkan, altyapısı eksik kurumların e-imza uygulamalarını sıkıntıya soktuğunu söyledi.

Elektronik imza sertifikasyonu almak için 60'a yakın kurumun UEKAE'ya başvurduğunu açıklayan Alkan, bu kurumlar içinde e-dönüşümü gerçekleştirmiş 10 kurum olduğunu ifade etti. Alkan, "DPT ile koordine ederek kurumlara bir an önce dönüşüm projelerinizi başlatın diyoruz" dedi.

E-imza davaları patlayacak

Alkan, kamu kurumlarının yanı sıra bankaların da 5070 sayılı e-imza yasası kapsamında altyapı çalışmalarını tamamlayarak sertifika almaları gerektiğinin altını çizdi. Banka mudilerinin elektronik imza uygulaması olmamasından dolayı karşılaşacakları çeşitli üzücü olaylarda (hacker'ların şifreleri kırması, bankadan bankaya mudiden habersiz EFT yapılması, yine müşterilerin haberi olmadan hesaplarda oynamaların gerçekleşmesi gibi) yakın gelecekte açacakları davaların gündemin önemli bir maddesi olacağı uyarısını yapan Alkan, "Sorun bankaların 5070 sayılı yasayı farklı yorumlamalarından kaynaklanmaktadır. Yakında e-imza davaları patlayacaktır ve e-imza mağdurları ortaya çıkacaktır" şeklinde konuştu. Elektronik imza uygulamasına geçmeyen bankaların yargı önünde hem teknik hem de hukuki açıdan haksız duruma düşeceğini açıklayan Alkan, "Konu yargıya intikal ettiğinde e-bankacılığın gereği olarak bu işlemin yapılması gerektiği anlaşılacaktır" dedi.

BDDK ile temaslar sürüyor

Alkan, konuya ilişkin olarak Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ile temas içinde olduklarını, BDDK'nın da kurumsal elektronik dönüşüm için çalışmalarına başladığını söyledi.

Varas: "Bankalar ne yapsın?"

E-imza uygulamaları sağlayan iSentry şirketinin genel müdürü Mete Varas, Türkiye'deki bankaların e-imzayı uygulamak istediklerini ancak e-imza yasasındaki bazı maddeler nedeniyle sıkıntı yaşadıklarını söyledi. Yasanın hiçbir bankaya e-imzayı uygulamak için 'zorunluluk' getirmediğini de iddia eden Varas, şunları söyledi: "Yasanın 5. maddesi, 'kanunların resmi şekle veya özel bir merasime tabi tuttuğu hukuki işlemler ile teminat sözleşmeleri, e-imza ile gerçekleştirilemez' diyor. Yani tapu işlemleri, evlilik gibi işlemlerde e-imza kullanmak mümkün değil. Bankalar e-imzayı özellikle kredi verilmesi, banka hesabı açılması gibi konuları uygulayabilmek için istiyorlar. Ancak bu işlemler de teminat istiyor. Dolayısıyla bankaların hukuk departmanları bankaları uyarıyor. Aslında bu konuda TK'nın eksiği vardır. Düzenleme buna göre yapılmamıştır. Bu bir yönetmelik değil de yasa olduğu için de, bu maddelerin hemen değiştirilmesi kolay değil."

Türktrust: "10 bankayla görüştük"

Gerek kamu, gerekse özel sektör tarafında yapılmaya başlanan e-imza projelerini aktaran e-imza sertifika sağlayıcısı Türktrust'ın genel müdürü Yüksel Samast, bankalar tarafında da çalışmaların söz konusu olduğunu söyledi. Koçbank'ın e-imzaya başladığını belirten Samast şunları söyledi: "Temaslarımızdan çıkardığımız sonuç itibarıyla, diğer bankalar da çalışmalarını sürdürüyorlar. Şimdiye kadar 10'a yakın banka ile görüştük. Hepsi bu konuyu önemsiyorlar. E-imza kanunu elektronik ortamda yapılan işlemlerin yasal geçerlilik kazanabilmesi için güvenli imza şartı getiriyor. Elektronik ortamda farklı bir yasal geçerlilik mekanizması şu anda Türkiye'de yok. İster bankacılık ister diğer resmi işlemlerde e-imzanın olması gerekiyor. Dolayısıyla, Internet üzerinden kullanıcı adı ve şifreyle yapılan işlemlere göre çok daha hukuksal bir altyapı getiriyor. Hukuksal sorun asıl kullanıcı adı ve şifreli işlemlerde var. Çünkü onun hukuksal bir altyapısı yok. Sanal bankacılık işlemlerinde yaşanan sorunlar, e-imza ile çok ciddi şekilde azaltılacak."

E-Güven: "Vatandaşın ilgisi yoğun"

E-Güven Genel Müdürü Behçet Envarlı, e-imza sertifikalarına özellikle vatandaşların yoğun ilgi gösterdiğini söyledi. Envarlı, "Nitelikli Elektronik İmza'nın yasalaşmasının ve ikincil düzenlemelerin çıkmasının ardından ESHS'ler (Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcı) vatandaşa Nitelikli Elektronik Sertifikası (NES) vermeye başlamışlardır. NES'e sahip olan vatandaş sayısı bugün ivmeli bir şekilde artıyor. Bugün kamu sektörü tarafında DTM'nin Dahilde İşleme Rejimi projesinin lokomotifliğini üstlendiği e-imza uygulamaları özel sektör tarafında bankaların yeni uygulamalar geliştirmesiyle vatandaşa yeni hizmetler olarak dönmeye başlamıştır. Özellikle kurumsal bankacılık uygulamalarında başlayan elektronik imza uygulamalarının çok yakında bireysel bankacılık uygulamalarında da geliştiriliyor olması finans kurumlarının başına çok büyük sorun olan güvenlik kaçağının da çözümü olacaktır" dedi.

belizk@interpro.com.tr
BThaber (24-30 Nisan 2006, Sayı:567)

 

 

Sayfa Başı